Bij extreme stress kan er angst of paniek ontstaan, je brein gaat dan over op de automatische piloot ook wel reptielenbrein genoemd. Hierdoor kun je niet meer relativeren maar ga je over op het overlevingsmechanisme.
Is de angst te groot of vaker aanwezig dan kan het over gaan in paniekaanvallen of hyperventilatie. Lichamelijke klachten die onder andere kunnen wijzen op paniekaanval zijn zweten, knikkende knieën, hartkloppingen of een droge mond. Gedachten die hierbij naar boven kunnen komen zijn ‘Ik kan het niet’, ‘Iedereen kijkt naar mij’, ‘Ik ben het niet waard’, ‘Wie zit er op mij te wachten’.
Wat gebeurt er tijdens een paniekaanval
Bij angst zien we dat het brein een herinnering heeft opgeslagen in het lichaam over een negatieve ervaring die is opgedaan. Een ervaring waarin afwijzing, falen of schaamte werd gevoeld, wat geen prettig gevoel is soms ronduit pijnlijk. Iedereen heeft van zulke ervaringen opgedaan in het leven. Binnen goede omstandigheden kunnen we daar voldoende gezond mee omgaan. Heb je voldoende veilige steun van je omgeving of ben je in staat om jezelf gerust te stellen, dan komt dit in balans. Maar is er niet voldoende veilige steun vanuit de omgeving of heb je niet geleerd om jezelf gerust te stellen dan neemt de angst de overhand en kan het zich in een angst- of paniekaanval ontwikkelen.
Doet er zich weer een situatie voor wat lijkt op die nare herinnering, dan geeft het brein aan dat je in een gevaarlijke situatie bent en krijg je last van lichamelijke reacties zoals versnelde ademhaling, zweet of zelfs hartkloppingen, waarin je verstrikt raakt.
Gevolgen voor het dagelijks leven
Gevolg hiervan kan zijn dat je besluit om bijvoorbeeld niet meer achter het stuur te gaan zitten, geen presentatie meer gaat geven, contact met anderen gaat vermijden of niet meer over straat durft. Het gaat je dagelijks leven beïnvloeden en je raakt geïsoleerd. Met als gevolg dat je depressief wordt of burnout kunt raken.
Wat kun je zelf doen?
Breng je angst in kaart, maak een mindmap rondom het thema angst. Schrijf op in welke situaties jij angst hebt of merk je dat je situaties of mensen gaat vermijden. Plaats dit vervolgens in volgorde in welke mate jij hier last van hebt. Misschien zie je een rode draad lopen die duidelijk maakt door welke negatieve ervaring dit is ontstaan. Door hier inzicht in te krijgen kan het zijn dat je weer grip op jouw angst krijgt, dat je het beter kunt plaatsen.
Wat ook belangrijk is om te doen is op je ademhaling letten. Door angst gaat je ademhaling sneller en komt je ademhaling hoger, waardoor je hart sneller gaat kloppen en je vervolgens een lichamelijke reactie krijgt wat voor hyperventilatie zorgt of een klemmend gevoel op de borst. Bewust zijn van je ademhaling en hierop sturen in stresssituaties kan helpend zijn.
Mocht dit niet voldoende helpend zijn, of heb je al vaker geprobeerd en raak je moedeloos hiervan, blijf niet langer rondlopen. Maak een afspraak via onderstaand contactformulier. Mogelijk ligt er een oorzaak aan ten grondslag die je zelf niet herkent maar die met behulp van therapietraject wel naar boven komt. Zodat jij dit kunt verwerken of handvatten krijgt om hier anders mee om te gaan.